امروزه از دستگاه های مختلفی برای چاپ استفاده می شود که هر کدام قابلیت ها و کاربرد های خاص خودشان را دارند.این دستگاه ها در بازار قیمت های متفاوتی دارند.دستگاه های چاپ کمک زیادی به چاپخانه داران می کند.در ادامه انواع دستگاه های چاپ را برای شما توضیح می دهیم:
تعریف چاپ و چاپخانه
به فرایندی که در طی آن می توانیم طرح،متن یااثری راروی یک سطح ایجاد و تکثیر کنیم چاپ می گوییم.سطح مورد نظر می تواند کاغذ،مقوا،پلاستیک،سلفون،چوب،چرم یا هر چیز دیگری باشد.به صنعت تکثیر نقش و صورتهای دوبعدی همچون ارقام،حروف، خطها، تصویرها، و… توسط ایجاد این نقوش روی کاغذ , مقوا , پارچه یا هر ماده دیگر با یا بدون تصویر عمل چاپ گفته میشود.امروزه با پیشرفت تکنیک های چاپ عملیات چاپ را می توان روی سطوح متعدد و متنوعی هم چون مواد پارچهای، نایلونی، سلولزی، فلزی، مواد شیمیایی،چرمی، شیشههایی با اشکال صاف یا ناهموار، محدب یا مقعر و …انجام داد.
چاپخانه در لغت به معنای محلی برای چاپ است.چاپخانه در واقع کارگاه یا مؤسسه ای محسوب می شود که در آن کارهای چاپی روی کاغذ و اشیاء دیگر توسط دستگاه چاپ انجام می شود.از مهم ترین کارهایی که در چاپخانه انجام می شود می توان به چاپ کاتالوگ ،چاپ کتاب و نشریات اشاره کرد.
تاریخچه دستگاه چاپ
تاریخچه دستگاه چاپ در جهان به هزاران سال پیش و زمانی که چاپ روی خشک و گل انجام می شد بر می گردد.اولین دستگاه چاپ با جوهر توسط گوتنبرگ اختراع شد که قادر به چاپ متن و تصویر بود.مخترع دستگاه چاپ و رچمدار صنعت چاپ را یوهانس گوتنبرگ در اروپا می دانند.این شخص برای اولین بار یک دستگاه مکانیزه برای انجام روش های چاپ باسمه ای و استفاده از حروف چاپی ارائه کرد.روشی که در این دستگاه استفاده می شود قرن ها پیش توسط چینی ها استفاده می شد که گوتنبرگ آن ها را در قالب یک ماشین چاپ کاربردی کرد.
۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ توسط گوتنبرگ چاپ سنگی یا لیتوگرافی نیز توسط یک نمایشنامهنویس آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر در سال ۱۷۹۶ میلادی اختراع شد.با این روش هزینههای چاپ به طور قابل توجهی کاهش یافت و صنعت چاپ درجهان رواج پیدا کرد.در این زمان دستگاه چاپ دچار تغییر و تحول اساسی شد.پس از این دستگاه ،دستگاه چاپ مضاعف سیلندری اختراع شد که قابلیت چاپ دورو داشت.
بعد از آن ماشین چاپ با کاغذ رول طراحی و ساخته شد. کاسپار هرمان در سال ۱۹۱۲ توانست ماشین چاپ پشتورو زن افست را طراحی کرده و بسازد. انواع دستگاه چاپ پدالی از مدل ماشینهای مسطح اولیه است که با فشار روی پدال پایی کار میکرد. در این دستگاه تغذیه کاغذ بهصورت تکبرگی بود و با دست انجام میشد از این دستگاه برای چاپ در تیراژهای پایین استفاده میشد. اولین روزنامه تایمز در ۱۸۱۴ توسط دستگاهی به چاپ رسید که سیلندر آن با فشار بخار کار میکرد.
تاریخچه انواع دستگاه چاپ در ایران
تاریخچه انواع دستگاه چاپ در ایران با ورود وسایل تیبوگرافی یا چاپ حروفی در سال ۱۲۳۳ توسط شخصی به نام زینالعابدین تبریزی آغاز شد.پسازآن در اوایل سال ۱۲۳۵ه.ق دومین دستگاه چاپ توسط میرزا صالح شیرازی وارد ایران شد.میرزا جعفر تبریزی در سال ۱۲۴۰ ه.ق، دستگاه چاپ سنگی را از مسکو به ایران آورد و یک چاپخانه سنگی در ایران راهاندازی کرد.امروزه دستگاه چاپ افست و دیجیتال مختلفی در بازار وجود دارد که هرکدام انواع مختلفی دارد.لازم به ذکراست برای یک چاپ با کیفیت تنها یک دستگاه چاپ کافی نیست بلکه به انواع ماشین آلات و دستگاه های دیگری نیز نیاز است.این دستگاه ها شامل دستگاههای برش کاغذ و دستگاههای موردنیاز پس از انجام مراحل چاپ میباشد.
انواع دستگاه چاپ امروزی
امروزه ازدستگاه های متعددی برای چاپ می توان استفاده کرد درادامه چندتا از این دستگاه ها را نام می بریم:
دستگاه چاپ افست
متداول ترین روش چاپ،چاپ روی کاغذ با کیفیت و در تیراژ های نسبتا بالا است.برای تیراژهای پایین تر نیز می توان از چاپ افست استفاده کرد اما از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.بهتر است برای چاپ در تیراژ پایین از روش های چاپ اسکرین و دیجیتال استفاده کرد.از آن جایی که در این روش برجستگی یا فرورفتگی در رابط یا زینک دیده نمی شود به آن چاپ مسطح نیز می گویند.
انواع دستگاه چاپ افست از نظر اندازه
انواع دستگاه چاپ بر اساس بزرگ ترین اندازه ای که امکان چاپ آن وجود دارد نام گذاری می شود.این اندازهها از استانداردهای جهانی این صنعت تبعیت میکنند و میتوان گفت که در همه جای دنیا ثابت و یکدست هستند.مقیاس نام گذاری بر اساس حداقل اندازه استاندارد «ورق» گفته میشود؛ و کوچک ترین اندازه این مقیاس ۳۵*۵۰ سانتی متر است که به آن یک ورقی گفته میشود.
دستگاه چاپ افست GTO
به ماشین چاپ یک ورقی GTO گفته می شود.این واژه مختصر عبارت Grosser Tiegel Offset است که به معنی جبران هزینههای بزرگ است. از دیگر اندازههایی که توسط این دستگاه چاپ میشود میتوان به ۲۵*۳۵ سانتی متر اشاره کرد که به آن «نیم ورقی» گفته میشود.کم هزینه ترین و بهترین گزینه برای چاپ افست در تیراژ پایین (تا ۵۰۰۰ برگ) دستگاه GTO است.
دستگاه چاپ افست: ۲ ورقی
دستگاه چاپ با اندازه سیلندر ۵۰*۷۰ سانتی متر دستگاه ۲ورقی نام دارد.این دستگاه از سایر دستگاه های موجود در بازار ایران بزرگ تر است زیرا تقاضای چاپ در این اندازه به مراتب از سایر اندازه ها بالاتر است.این دستگاه سرعت و کیفیت چاپ بالایی دارد.با این دستگاه کاغذهایی با اندازه *۴۵ سانتی متر که یک ونیم ورقی گفته می شوند نیز چاپ می شود.
دستگاه چاپ افست: ۴.۵ ورقی
دستگاه چاپ افست رول (وب-فد)
عمده ترین تفاوت چاپ افست رول فد و شیت فد در نوع تغذیه کاغذ دستگاه است.در چاپ شیت از کاغذ های برش خورده استفاده می شود اما در چاپ رول کاغذ به صورت رولهای پیوسته وارد دستگاه میشود که معمولا حدود ده تن وزن دارند.جدای از این تفاوت، در سرعت و هزینه چاپ و البته کیفیت خروجی چاپ نیز تفاوتهای عمده ای بین چاپ رول و شیت وجود دارد.
چاپ رول در سرعت بالا می تواند تا ۶۰ هزار نسخه در ساعت خروجی چاپی از فرم مربوط به خود داشته باشد در حالی که در چاپ شیت این سرعت معمولا امکان چاپ بیش از ۱۲هزار نسخه را ندارد.لازم به ذکر است قطعا کیفیت چاپ در دستگاه شیت به مراتب بالاتر از رول است و به همان نسبت مقدار کاغذی که برای تنظیم رنگ استفاده میشود و معمولا دور ریخته میشود در چاپ شیت بسیار کمتر از چاپ رول است.
در چاپ شیت معمولا دو روی کاغذ با هم چاپ نمی شود. چون عموما دستگاههای چاپ شیت ۴ رنگ هستند و این تعداد برج رنگ برای چاپ یک روی کاغذ استفاده میشود و دستگاههای با ۸ برج رنگ که امکان چاپ دو روی کاغذ را به صورت همزمان دارند هزینه بسیار بالایی دارند و تنظیم رنگ در آنها به سختی انجام میشود و به طور کلی مقرون به صرفه نیست. اما درچاپ رول الزاما دو روی کاغذ به صورت همزمان چاپ میشود به این دلیل که یک دستگاه چاپ رول تنها عملیات چاپ را انجام نمی دهد. بلکه عملیات چاپ – خشک کنی – تا کردن کل پروژه به صورت همزمان انجام میشود.
هزینه چاپ با دستگاه رول و شیت هم تفاوت بسیاری با هم دارد. چاپ رول برای پروژههای با تیراژ بالا (بالای ۲۰ هزار) و استفاده از کاغذهای نازک تر بسیار به صرفه است در حالیکه چاپ شیت بهترین قیمت را در تیراژ ۵۰۰۰ برگ داراست.
دستگاه چاپ هلیوگراور
دستگاه چاپ هلیوگراور دارای سیلندر است و برای چاپ در تیراژ میلیونی کاربرد دارد.در چاپ افست برای تیراژهای بالا باید زینک های متعدد تهیه کرد.
دستگاه چاپ فلکسو
در دستگاه چاپ فلکسو از کلیشههای فتو پلیمر یا لاستیکی انعطافپذیر استفاده میشود به همین دلیل به آن فلکسو نیز گفته می شود.از مهم ترین ویژگی های دستگاه فلکسو می توان به سرعت بالا،چاپ در تیراژهای بالا،هزینه کم،چاپ به شکل رول بر روی مواد متنوع ازجمله نایلون و متالایز اشاره کرد.در این روش، چاپ برجسته کلیشه لاستیکی مستقیماً با لفاف موردنظر در تماس میباشد.
دستگاه چاپ سیلک اسکرین
این دستگاه پرکاربردترین روش چاپی محسوب می شود.کمتر متریالی را میتوان یافت که چاپ سیلک اسکرین بهصورت دستی یا ماشینی روی آن امکانپذیر نباشد.از این دستگاه می توان برای چاپ بر روی متریال های متعدد و متنوعی استفاده نمود.از این دستگاه می توان برای چاپ بر روی سطوح صاف،گرد،بی نظم و … استفاده نمود.
دستگاه چاپ تامپو
چاپ تامپو جزء چاپ های گود به شمار می رود.مهم ترین مشخصه چاپ با این دستگاه امکان چاپ روی مواد مختلف از نظر جنس وشکل هندسی است.با این روش می توانید روی انواع سطوح صاف،گرد،منحنی،محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. در این روش از یک واسط لاستیکی از جنس سیلیکون که به آن تامپون گفته میشود استفاده می شود.
دستگاه چاپ افست روی فلز
یکی از باکیفیت ترین سیستم های چاپ،دستگاه چاپ افست روی فلز است.از این دستگاه می توان روی متریال های متنوع غیر از کاغذ و مقوا استفاده کرد.چاپ روی قوطیهای رب گوجهفرنگی، تن ماهی، آبمیوههای مختلف، قوطیهای رنگی و … معمولاً به شیوه چاپ افست انجام شده است.
دستگاه چاپ مخمل
در روش چاپ مخمل یا فلوک مخمل یا جیر را در پودرهایی در طول و سطح مقطع چسب کاری شده فرومیبرند. با این روش طراحان و شرکتهای تبلیغاتی میتوانند کارهای خلاقانه و زیبایی طراحی نمایند.
دستگاه چاپ لترپرس
چاپ ملخی یا چاپ لترپرس از قدیمی ترین ماشین های چاپ است که امروزه کاربرد زیادی ندارد و روبه انقراض است.این دستگاه هنوز هم در مواردی مانند چاپ کارت ویزیت،چاپ اعلامیه،چاپ سربرگ کاربرد دارد.با این دستگاه می توان چاپ های گفته شده را در تیراژ پایین توسط حروف سربی، کلیشههای فلزی و قالبهای برش انجام داد.
چاپ ایچینگ
چاپ ایچینگ شامل ایجاد خوردگی در فلز با استفاده از اسید است.توسط این دستگاه طرح،نقش و نوشته ها به راحتی بر روی فلز حک می شوند و از بین نمی روند.برای ثبت آرم روی دسته شیرآلات به گونه ای که در اثر تماس،استفاده و رطوبت از بین نرود و پاک نشود می توان از این روش استفاده کرد.
بهترین دستگاه چاپ
بهترین دستگاه چاپ در واقع عبارت اشتباهی است.هر دستگاهی ویژگی ها و کاربرد های مخصوص خود را دارد.اگر به تازگی وارد صنعت چاپ شده اید و در جستجوی بهترین دستگاه چاپ هستید باید متناسب با کسب و کار خود دستگاه مناسب راخریداری کنید.قبل از خرید دستگاه حتما تحقیق کنید و با افراد متخصص مشورت کنید تا از خریدتان پشیمان نشوید.